Patronlar Kulübü’nden manidar fotoğraflı Kent Anayasası önerisi

Planlama bilimden sosyal yaşama sanayiden kentleşmeye kadar neredeyse tüm alanlarda olmazsa olmazların başında geliyor. Özellikle de hızla büyüyen Bursa gibi kentlerde planlama yapılmazsa doğacak sorunları aşmak neredeyse imkansız hale geliyor.

Bursa plansızlığın ne sonuçlara yol açtığını geçmişte acı örnekleriyle yaşadı. Sanayileşme ve ardından başlayan hızlı göçle birlikte obez büyüyen kentte planlama da olmayınca yüzde 65’i kaçak ve imara aykırı yapılardan oluşan bir şehir ortaya çıktı. Kamunun yaptığı planlar vatandaşın hızına bir türlü yetişemedi.

Bursa en son Erdem Saker’in Büyükşehir Belediye Başkanlığı döneminde 2020 vizyonunu oluşturacak 1/100’lik planı hazırladı. Uygulama sırasında Türkiye’de benzeri görülmemiş biçimde delik deşik edilmesine rağmen Bursa’nın bir planı vardı. Süre 2020’de sona erince Büyükşehir belediyesi 2040 çini yeni hazırlıklara başladı. Pandemi, deprem felaketi bu çalışmaları aksattı. Araya bir de seçim girince kentin planlaması Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Mustafa Bozbey yönetimine kaldı.

Aslında son 5 yıldır Bursa kent gündeminin birinci maddesi kent anayasası. Akademik odalar, ilgili sivil toplum kuruluşlarının çağrıları da hep bunun bir an önce hayata geçirilmesi konusunda oldu.

Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Mustafa Bozbey de önce Bursa Planlama Ajansı’nı kurdu ardından kentin gelecek vizyonunu belirleyecek 1/100 binlik plan hazırlıklarının startını verdi.

2025 yılı sonuna kadar tamamlanması planlanan çalışmalar bilim heyeti önderliğinde devam ederken, STK’lardan da görüş ve öneriler gelmeye devam ediyor.

Bunlardan biri de yarım asırlık Bursa Sanayicileri ve İşinsanları Derneği (BUSİAD). TÜSİAD’ın ardından kurulan Anadolu’daki ilk SİAD olma özelliğini taşıyan ve Patronlar Kulübü olarak adlandırılan BUSİAD, kuruluş amacına uygun olarak iş dünyasına yön verip liderlik yapmanın yanı sıra öncü bir sivil toplum örgütü olarak Bursa’ya da katkı sundu ve sunmaya devam ediyor.

BUSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Buğra Küçükkayalar, geçen yıl, tarım, turizm ve sanayiyle gelişen Bursa vizyonunu açıklamış ve toplumun birçok kesiminden olumlu tepkiler almıştı. 17 belediye başkanı, 20 milletvekiline gönderilen rapor Ankara’dan da yankı bulmuş ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nda da sunum yapılmıştı.

Raporun özü şuydu; sanayi, tarım ve turizmle gelişen hedef için Bursa mutabakatı şarttı ve bunun yolu da kent anayasası olan 1/100 binlik plandan geçiyordu.

Ocak ayında yapılan seçimlerde yeniden başkan seçilen Küçükkayalar, endüstri mühendisi olmasının da etkisiyle bu kez Bursa Vizyonu çalışmasının eylem planını komitelerle birlikte hazırladı. Buradaki temel felsefe ise Bursa’nın dijital, toplumsal ve yeşil dönüşümünde söylemden öte neler yapılması konusuydu.

BUSİAD dün kent anayasası konusundaki görüşlerini ara rapor olarak adlandırdığı çalışmayla Bursa kamuoyuna duyurdu. Kapağında, Bursa’nın kalbine saplanan hançer olarak nitelendirilen ve uluslar arası platformda en kötü örnek diye nitelendirilen Doğanbey TOKİ konutlarının yer aldığı raporun başlığı ise ‘Yaşanabilir bir kent için plan şart’

BURSA’NIN GELECEĞİNE BİRLİKTE SAHİP ÇIKMAK…

Buğra Küçükkayalar, BUSİAD’ın son dört yılda önce önce 2040 şimdi de 2050 yılı olarak revize edilen 1/100 binlik Bursa Çevre Düzeni Planı’na aktif olarak katkı koymaya çalıştığını ve çalışmaya devam ettiği hatırlatması yaparak, raporda, yerel Seçimlerin ardından 17 ilçe ve Bursa Büyükşehir Belediye başkanı n Mustafa Bozbey’e gerçekleştirdikleri ziyaretlerden elde edilen izlenimlerinde yer aldığını belirtti.

Rapora gelince;

BUSİAD’ın son iki yıldır sanayi, tarım ve turizmle gelişen Bursa vizyon çalışmasıyla kent anayasası tartışmalarına düşüncelerini bilimsel bir temelde verilerle ortaya koyan ender kuruluşlardan biri olduğunun altı çizilen raporda, şöyle denildi:

‘Hedef, sanayini tarımın ve turizminden daha ön planda tutan değil, bunları il ölçeğinde planlayarak Avrupa’da çokça örneğinin bulunduğu yaşanabilir şehirler arasında yer almak olmalı. Tıpkı 1961’de Türkiye’nin ilk organize sanayi bölgesini planlayarak oluşturduğu gibi. O gün Türkiye’ye pilot olan ve Pilot Sanayi olarak anılan, organize sanayi bölgesi anlayışı, bugün Bursa için artık planlı kent anlayışına evrilmeli. Bugün de Bursa salt sanayinin değil, sanayi ile birlikte tarım, turizm, hizmet, madencilik, eğitim ve sağlık gibi sektörlerin gelecek yıllardaki gelişim alanlarının da hesaba katıldığı planlı bir kent için pilotluk yapmalı. Bursa’mızın dolayısıyla ülkemizin kalkınması için doğru planlama yapmak Bursa’mız için olmazsa olmaz bir ön koşuldur. Uzun yıllardır yaşadığımız üzere plansızlık maalesef her alanda geri dönülemez, içinden çıkılamaz sorunlara neden oldu ve oluyor’

Bursa vizyonuna göndermeler yapılarak verilerin de eklendiği raporda, Bursa’nın 33 yılda 2 kat büyüyen bir kent olduğu hatırlatması yapılarak, ‘ Bu durumun Marmara Denizi’nin ve Nilüfer Çayı’nın kirlenmesine, tarım alanlarının azalmasına, bölgesel farklılıkların büyümesine neden olduğu aşikardır’ denildi.

BUSİAD’A GÖRE NE YAPILMALI?

Raporda, sonuç olarak, Bursa’nın planlanması, Bursa’nın topyekûn kalkınmasını sağlayacak şekilde; tüm ilçelerin birlikte düşünülüp ele alınarak, sosyo-ekonomik dengesizliği de giderecek şekilde politikalar geliştirilerek, tüm ilçelerinin orantılı gelişimi üzerine kurgulanması gerektiğinin altı çizilerek, Bursa vizyon çalışmasında yer alan öneriler şöyle sıralandı:

-Sanayi yapılaşmasına uygun (tarım ve turizme engel olmayan) tekil alanlarda gerekli koşulları sağlamak kaydıyla tekil sanayi yapılarının ve yerleşimlerin oluşumuna izin verilmelidir.

-Nilüfer’de yeni organize sanayi yapılaşmasına gidilmemeli, Bursa’nın diğer ilçelerindeki uygun alanlarda yeni yapılaşmaların olabilirliğine bakılmalıdır.

-Tarım özendirilmeli, çiftçilik mesleğine itibar yeniden kazandırılmalıdır. Tarımın sanayi olarak görülme anlayışı geliştirilerek iş insanlarının tarıma yönelmesi, büyük ölçeklerde, yetkin iş gücüyle ve teknolojiyi kullanarak üretim yapmaları sağlanmalıdır.

-Üretimden kullanıcıya kadar uzanan süreçte kooperatifçilik yapılanması Bursa ve ülke çapında oluşturulmalı ve desteklenmelidir.

-Termal turizm “Yeşil Bursa” nitelemesi korunarak kamu özel sektör işbirliği ile geliştirilmelidir. İnanç turizmine yönelik tarihsel sürece ilişkin yenileme çalışmaları tamamlanmalı ve bu konuya ilişkin kültür turizmi politikaları belirlenerek hayata geçirilmelidir. Sektörel yelpazesi en geniş şehir olan Bursa’mız konu bazlı tematik festivaller şehri yapılmalıdır. Uludağ'ımız yılın her mevsimi yararlanılabilecek bir alan haline getirilmelidir.

-“Yeşil Bursa” söyleminin tüm Bursa il merkezi ve ilçelerinde gözle görülebilir ve yaşanabilir olması sağlanmalıdır.

-Bursa 2050 Çevre Düzeni Planı ilgili tüm paydaşların görüş, öneri ve olurları alınmış olarak hayata geçirilmeli ve plan mutlaka korunmalıdır.