Kaybettiğimiz potansiyel; Kadın güçlenirse Türkiye güçlenir…

Türkiye son yıllarda düşük doğum oranı nedeniyle nüfusunun yaşlanması ve azalması konusunu tartışıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bu konuya dikkat çekerek geçtiğimiz günlerde kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, 2025 yılını aile yılı ilan etmişti.

Aslında en önemli konulardan biri de kadın istihdamı. Ne yazık ki bu konuda söylenenler rakamlara bakınca sahada karşılık bulamıyor.

Dün, Bursa İş Kadınları ve Yöneticileri Derneği (BUİKAD) tarafından geleneksel olarak her yıl düzenlenen “İş Yaşamında Başarılı Kadın Ödülleri” töreninin tanıtım toplantısı sonrası merak edip araştırdım.

TÜİK’in 2023 verilerine göre, Türkiye genelinde kadınların işgücüne katılım oranı yalnızca yüzde 34,7. Erkeklerde ise bu oran yüzde 71,2. Aradaki fark, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en net göstergesi. Bursa özelinde de tablo çok farklı değil. Türkiye’nin sanayi ve ticaret başkenti olarak övündüğümüz şehrimizde, kadın işgücünün hala yeterince değerlendirilmediğini görmek üzücü.

Kadın girişimciliğinde ise tablo bir nebze daha umut verici. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın (BTSO) verilerine göre, kadın girişimcilerin oranı son 5 yılda artış gösterdi. Kadın girişimcilerin özellikle tekstil, moda tasarımı, butik işletmeler ve e-ticaret gibi alanlarda önemli başarılar elde ettiği gözleniyor. Ancak bu başarı hikayelerinin yaygınlaşması için daha fazla destek mekanizmasına ihtiyaç var.

Bursa’nın ilk 250 firması arasında kadın girişimci sayısı yüzde 15. Türkiye’nin en büyük odalarından biri olan Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu’nda hala kadın bir üye yok. Komite konsey başkanı var ama yönetimin tamamı erkek üyelerden oluşuyor.

Siyasette de maalesef aynı durum söz konusu. Getirilen kotalar nedeniyle milletvekili ve belediye meclisi üye sayılarında göreceli olsa da bir artış var ama kota uygulanmayan belediye başkanlığı görevinde hala kadın siyasetçi yok.

Bir de kadın istihdamı var tabii ki

Bursa, otomotivden tekstile, mobilyadan teknolojiye birçok sektöre ev sahipliği yapıyor. Ancak kadın istihdamında hâlâ istenilen seviyeye ulaşamadığımız ortada. TÜİK’in şehir bazlı istatistiklerine göre, Bursa’da kadın istihdamı Türkiye ortalamasının biraz üzerinde olsa da bu oran sanayi ve hizmet sektöründeki geniş iş imkanlarına kıyasla yetersiz. Kadınlar genellikle düşük ücretli, esnek çalışma saatlerine sahip ya da kayıt dışı işlerde çalıştırılıyor. Bu, yalnızca kadınların değil, aslında şehrin ekonomik potansiyelinin de boşa harcanması demek.

BTSO Başkanı İbrahim Burkay, 2 yıl önce Bursa’nın yeni vizyonuyla ilgili düzenlediği toplantıda, bu kadar yeni yatırıma iş gücünü nasıl bulacaksınız? Sorusuna verdiği yanıtta, kadın istihdamını çözüm olarak göstermişti.

Kadınların istihdam ve girişimcilikte karşılaştığı en büyük sorunlardan biri toplumsal algı. Kadınlar, iş ve ev hayatı arasında denge kurmak zorunda bırakılıyor. Çocuk bakımı ve ev işleri hâlâ ağırlıklı olarak kadınların omzunda. Bursa’da çalışan anneler için yeterli kreş sayısının olmaması, kadınların iş hayatından çekilmesine yol açıyor. Üstelik birçok kadın girişimci, sermayeye ve finansmana erişimde büyük zorluk yaşıyor.

Unutmayalım ki bir toplumun refah düzeyi, kadınlarının ekonomik özgürlüğüyle doğrudan ilişkilidir. Bursa, güçlü sanayisi ve ticaret ağıyla bu dönüşümü gerçekleştirebilecek potansiyele sahip. Kadınların ekonomiye tam katılımı sağlanırsa, Bursa yalnızca Türkiye’de değil, dünyada da örnek bir şehir haline gelebilir.

Tıpkı BUKİAD’ın mottosundaki gibi kadın güçlenirse Türkiye güçlenir.

İŞ YAŞAMINDA BAŞARILI KADIN ÖDÜLLERİ…

BUİKAD’ın Holiday Inn Bursa City Centre’de toplantıyı düzenleme amacı ise 28 Şubat 2025 tarihinde düzenlenecek “İş Yaşamında Başarılı Kadın Ödülleri” töreninin tanıtımıydı.

Bu yıl 16’ncısı düzenlenecek ödül töreninin tanıtım toplantısına Bursa İş Kadınları ve Yöneticileri Derneği (BUİKAD) Başkanı Şeyda Şençayır ve Yönetim Kurulu Başkan Yardımcıları Nazan Akıncı ve Zuhal Aslı Saka, Yönetim Kurulu Üyeleri Tülin Tezer, İlknur Gülsün Ünal, Genel Sekreter Gülnur Algül Sayman Gülay Durmuş Arzu Erdi, BUİKAD Ödül Komitesi Üyeleri Dikmen Avcıer ve Ebru Koçanalı, katıldı.

BUİKAD’ın 2007 yılında 11 kurucu üye tarafından, yaşamın her alanında kadının güçlenerek girişimci kadın sayısının artırılması amacıyla kurulduğunu belirten Başkan Şeyda Şençayır, derneğin çağdaş Türk kadınının, iş hayatının ayrılmaz bir parçası olması gerektiği ve ülke ekonomimizin kalkınmasının ancak ve mutlak bu yolla mümkün olacağına inancıyla kurulduğunu hatırlattı. Şençayır’ın verdiği bilgiye göre, derneğin bugün; Bursa’nın lokomotif firmalarından oluşan 10’u kurumsal 156 üyesi bulunuyor. Üyelerin yüzde 70’i girişimci ve yüzde 30’u profesyonel üst düzey yöneticiden oluşuyor. Üyelerinin yıllık ciro toplamlarının 40 milyar liraya ulaşıyor ve yaklaşık 22 bin kişilik istihdam sağlanıyor.

Ödül süreci ile ilgili de bilgi veren Şençayır, BUİKAD İş Yaşamında Başarılı Kadın Ödülleri kategorilerini de açıkladı. Şençayır, bunların; Yılın En Başarılı İş Kadını, Yılın Fark Yaratan Kadını, Yılın Kadını Destekleyen Şirketi, Bursa’nın En Başarılı Kadın Yöneticisi, Bursa’nın En Başarılı Girişimci Kadını, Bursa’nın En Başarılı İş Kadını, BUİKAD Özel Ödülleri ve bu yıla özel ilk kez verilecek BUİKAD Fark Yaratan Genç Girişimci Özel Ödülü olduğunu aktardı.

KAYNAKÇI VE FORKLİFT OPERATÖRÜ KADINLAR…

Bardağın dolu tarafından bakarsak Bursa kadın istihdamı konusunda öncülük de yapıyor. Geçtiğimiz aylarda önce Tofaş, ardından da Oyak Renault fabrika gezilerine katılmıştık. Bu gezilerde en çok dikkatimi çeken konulardan biri kadın işçilerin de üretim bantlarında aktif olarak çalışmalarıydı.

Otomotiv gibi ağır sanayi sayılacak bir sektörde kadın istihdamı, bu konudaki algıların da kırılmasını sağlıyor. Küçük bir hatırlatma yapmak gerekirse Türk Metal Sendikası da ilk şube başkanını Bursa’dan seçti ve Selda Tekman üç yıldan beri de başarılı bir şekilde bu görevi yürütüyor.

BUİKAD Başkanı Şeyda Şençayır, toplantıda bu alandaki projeleri hakkında bilgi verdi. Sosyal Sorumluluk Komisyonu tarafından 2022 yılında lansmanı yapılan “Bu İş Eşitlik İşi” projesini hayata geçirdiklerini hatırlatan Başkan Şeyda Şençayır, “Projemiz geçtiğimiz sene TİSK’in açtığı Ortak Yarınlar Yarışmasında ödül aldı. Kurumsal üyemiz Borçelik, NOSAB Bölge Müdürlüğü ve BUİKAD’ın proje liderliğinde yürüttüğümüz projemizde, kadın forklift operatörü, kaynak punto operatörleri Borçelik Teknik Akademi tarafından verilen eğitimleri alarak mezun oldular, sertifika aldılar. Mezunlarımız sanayi bölgelerindeki işletmelerde istihdam edildiler. Şu ana kadar 10 vinç, 16 kaynak ve 10 forklift operatörünü yetiştirip çalışma hayatına kazandırdık. Kadın kalite kontrol operatörü eğitimleri için başvuruları açtık, 32 kişi müracaat etti, görüşmeler başladı” şeklinde konuştu.