Paris 2024 Olimpiyatları üzerine

Yaklaşık 40 yılı aşkın bir süredir TMOK (Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi) üyesi olmaktan gurur duyan, TMOK Olimpik Akademi ve Eğitim Kurulları’nda görev yapmış, Uluslararası Olimpik Akademi Direktörler toplantısında Yunanistan Olimpia’da 3 hafta boyunca Türkiye’yi temsil etme onuru (Monaco’yu Prens II. Albert temsil ediyordu) yaşamış bir spor bilimci olarak 33. Olimpiyat Oyunları başladığında sizlere bazı notlar aktarmak istedim.

Olimpiyatta bildiğiniz gibi birinci altın, ikinci gümüş ve üçüncü bronz madalya kazanır. Dördüncüden, sekizinciye kadar olan sporcuların isimleri de “Olimpiyat Oyunları Şeref Kütüğü”nde yer alır.

TÜRKİYE VE OLİMPİYATLARDAN BİRKAÇ NOT

1896 Atina Olimpiyatlarına 20 yaşındaki Deliormanlı Koç Mehmet Pehlivan kendi olanakları ile gider. Amacı hem tanınma hem de “dünyalık” kazanma şansını yakalamaktır. Koç Mehmet 1.65 boyunda ve 80 kilodur. Atina’ya varınca, UOK’yı bulur. “Güreşmeye geldim” der. Ama Osmanlı Devleti henüz Uluslararası Olimpiyat Komitesi’ne(UOK/IOC) üye olmadığı ve de Koç Mehmet’in resmi bir sıfatı olmadığı için geri çevrilir.

1906 yılında Modern Olimpiyatları 10. Yaşı nedeniyle Atina’da bir “Ara Olimpiyat” düzenlenir. Buna Türkiye’den de 30 sporcu katılır. Bu sporcular 18 Rum, 10 İngiliz,1 Ermeni ve de 1 Musevi sporcudur. Ve Tatavla Heraklis Jimnastik Kulübünden (Bugünkü Kurtuluş Kulübü) Yorgo Alibrantis 10 metrelik ipe tırmanma yarışında 114 saniyelik derecesi ile Dünya Rekoru kırar.

İlk kez 1912 yılında Stockholm’deki 5. Olimpiyat Oyunları’na 27 ülke arasında Türk Bayrağı da katılır. 1916 Berlin Olimpiyatları, I. Dünya Savaşı yüzünde yapılamaz. 1920 Anvers Olimpiyatları’na ise çok acıdır ki “Dünya Savaşını çıkaran ülkelerden biri olarak” Türkiye kabul edilmez.

1928 Amsterdam Olimpiyatlarında GR güreşte 67 kiloda Tayyar Yalaz dördüncü; Sami Arıkan GR 60 kiloda altıncı, Nuri Boytorun GR 75 kiloda ve de Mehmet Çoban GR ağır siklette yedinci olurken halterde Cemal Erçman 60 kiloda sekizinci olur. İsimleri Olimpiyat Şeref Kütüğü’nde yer alır.

1932’deki Los Angeles Olimpiyatlarına Türkiye sporcularını maddi olanaksızlık nedeniyle gönderemez.

1936 Berlin Olimpiyatları’nda ise ilk kez bayrağımız şeref kürsüsüne çekilir. İlk kez İstiklal Marşımız çalınır ve ilk altın madalyamızı alırız. Ayrıca, ilk bayan sporcularımız da bu oyunlara katılır. İlk şeref kürsüsüne güreşte 78 kiloda Mersinli Ahmet Kireççi çıkar üçüncü olur ve ilk altın madalyamızı ise GR 61 kiloda Yaşar Erkan alır. Mehmet Çoban GR ağırda dördüncü ve Nuri Boytorun GR 72 kiloda beşinci olur. Yine güreşte Ahmet Çayıryıldız 56 kiloda altıncı ve Cevat Kula binicilikte krosta altıncı olurken, Hüseyin Erçetin güreşte 72 kiloda yedinci; Talat Tunçalp bisiklette 100 km’de, Mustafa Çakmak GR 87 kiloda, Harun Ülman ile Behzat Baydar yelken starda sekizinci olur.

1948 Londra Olimpiyatları’nda güreş dışındaki bir sporda, ilk madalyamızı üç adım atlamada Ruhi Sarıalp(öğrencisi olma onuru yaşadım) bronz olarak kazanır. Güreşte ise o yıl zafer yılıdır. Nasuh Akar 56 kiloda, Gazanfer Bilge 62 kiloda, Celal Atik 67 kiloda, Yaşar Doğu 73 kiloda, Mehmet Oktav GR 62 kiloda, Mersinli Ahmet Kireçci GR ağr sıklette altın madalya kazanırken; Halit Balamir 52 kiloda, Adil Candemir 79 kiloda, Kenan Olcay GR 52 kiloda, Muhlis Tayfur GR 79 kiloda ikinci olurlar. Halil Kaya da 57 kiloda üçüncü olur. Muharrem Candaş 87 kiloda, Sadık Esen ağır siklette dördüncü olurken Ahmet Şenol GR 67 kiloda beşinci ve de Mustafa Çakmak GR 87 kiloda sekizinci olur. Ayrıca futbolda Cihat Arman, Naci Özkaya, Murat Akyüz, Selahattin Torkal, Bülent Eken, Hüseyin Saygun, Fikret Kırcan, Erol Keskin, Gündüz Kılıç, Lefter Küçükandoniadis ve Şükrü Gülesin’li ekibimiz beşinci olur.

33. PARİS 2024 OLİMPİYATLAR

İlk izlediğim olimpiyat 1972 Münih Olimpiyatları oldu. O zaman siyah beyaz televizyondan izlemiştik. Sonrasında devam etti.

2024 Paris Olimpiyatları deyim yerindeyse sıra dışı diye tanımlanabilecek müthiş bir açılış töreni ile başladı. Bana göre kreatif anlamda, teknoloji anlamında, bir kent ve ülke tanıtımı anlamında, sanata dikkat çekiş anlamında, farklılıklara dikkat çekiş anlamında, insanlığa mesajlar bağlamında her türlü mesajı veren çok başarılı bir açılıştı.

Olimpiyatlarda ilk izlediğim müsabaka Milli boksörümüz Hatice Akbaş’ın, 54 kilodaki son 32 turu maçında Charley Davison'u mağlup ederek son 16 turuna yükseldiği müsabaka oldu.

Bu müsabaka beni 1982 yılına götürdü. 1982’de milli takımlarda ilk görevim olan boks milli takım kondisyoneri olarak Bursa’da Balkan Boks Şampiyonası’nda yaptığımız Büyükyıldız Oteli’ndeki kampı ve Balkan Boks Şampiyonası’nı anımsadım. Boksun emekçileri Tekin Köksal, Bülent Sümer, Sabahattin Burcu, Ali İhsan Alp, Yılmaz Çağlar, Mustafa Genç, o dönem boks federasyonu yönetim kurulu üyesi Nail Yenice, o dönemin başkanı Cemil Erkök(babamın İstanbul Yüksek Ticaret’ten arkadaşı olduğunu sonradan öğrendim), Akın Taşkent, kamp müdürümüz Orhan ağabey ve diğer isimler yılların ne kadar hızlı geçtiğini bir kez daha anımsadım.

Bir de sabahın üçünce kalkıp, siyah beyaz televizyondan Muhammed Ali’nin Orhan Ayhan tarafından anlatılan maçlarını anımsadım. Orhan Ayhan, 61 yıl 275 gün ile dünyada en uzun kariyere sahip erkek spor spikeri ünvanını elde ederek Guinness Rekorlar Kitabı'na girmişti.

SON SÖZ

Evet, biraz olimpiyat, biraz anılar oldu. Ama olimpiyat spor dünyasının en büyük olayıdır. Olimpiyata yönetici, sporcu olarak katılmak büyük onurdur. Bırakın madalya almanın ne oranda büyük bir onur olduğunu, Olimpiyatı gazeteci olarak takip etmek, televizyondan bile izlemek önemlidir.

Tüm sporcularımıza başarılar diliyorum. Önce katılmanın onurunu yaşayın ve unutmayın. Kazanırsanız katmerli olur.