Rusya s-400 tartışmalarına kapıyı kapattı

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu için bulunduğu Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) New York kentinde Türkiye ile yapılan S-400 anlaşmasına dair konuştu.

Türkiye’nin gündeminde yine Rusya’dan satın alınan S-400’ler var. Rusya’dan 2,5 milyar dolar harcanarak alınan ve depoda bekletilen S-400 hava savunma sistemleri, F-35 pazarlığında tekrar gündeme geldi.

medyascope'de yer alan habere göre, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, BM Genel Kurulu’na katılmak üzere bulunduğu New York’ta basın toplantısı düzenledi. CNBC-e New York Temsilcisi Betül Yürük’ün S-400’ler ile alakalı sorusunu yanıtlayan Lavrov, Türkiye ile imzalanan anlaşmada yer alan “son kullanıcı sertifikasyonu” gereği, silahları başka bir ülkeye satmadan önce Rusya’dan onay almak zorunda olduğunu söyledi:

Türkiye’nin sahip olduğu S-400 hava savunma sistemleri konusunda yapacak bir yorum yok. Sayın Erdoğan tecrübeli bir devlet adamı ve her konuda milleti ve ulusu adına faydalı olacak kararlar alıyor. Silahların satışına yönelik sözleşmede son kullanıcı sertifikasyonu adı altında bir ek mevcut. Bu sertifikasyon ile ürünleri teslim alan ülke bu silahlarla başka bir şey yapmak için onları satan ülkeden gerekli izinleri almalıdır.

NE OLMUŞTU?

Bir süredir Amerikan basınında yer alan haberlerde Türkiye’nin S-400’leri Pakistan veya Hindistan’a satabileceği yazılıp-çiziliyor. S-400’lerin üçüncü bir ülkeye satılabileceği iddialarını ilk kez eski Devlet Bakanı Cavit Çağlar, Cansu Çamlıbel’e verdiği röportajda dile getirmişti.

Kathimerini gazetesinde yer alan habere göre ABD, Türkiye’ye S-400’ler’in İncirlik Üssü’nde kendi kontrollerinde kalması şartıyla Ankara’nın F-35 programına dahil edileceği teklifini sundu. Haberde her iki tarafın da teklife sıcak baktığı belirtildi.

S-400 VE F-35 GERİLİMİ NASIL BAŞLADI?

NATO üyesi Türkiye, uzun bir zamandır kendisine ait bir hava savunma sistemi kurmak istiyordu. Bunun için çeşitli girişimlerde bulunan Türkiye, ilk olarak 2013 yılında uzun menzilli füze savunma sistemi satın almak için bir ihale açmıştı. İhaleyi 3,4 milyar dolar ile Çinli bir firma kazanmış fakat o dönemde ABD ve NATO’nun tepki gösterdiği bu ihale daha sonra iptal edilmişti.

Daha sonra Türkiye, farklı ülkeler ile füze savunma sistemi satın almak için görüşmeler yapmaya başlamıştı. Kasım 2016’da ise Rusya ile S-400’ler için görüşmelere başlandığını açıklamıştı.

Eski Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, Nisan 2017’de yaptığı bir açıklamada, Türkiye’nin en kısa zamanda hava savunma sistemine ihtiyacı olduğunu ve NATO üyesi olarak öncelikle bu ihtiyacını gidermeye çalışacaklarını fakat bu durumun mümkün olmaması halinde farklı arayışlara gidileceğini söylemişti. NATO müttefiklerinin teklifleri üzerinde de bir anlaşma sağlanamayınca Türkiye, Rusya ile S-400 alımı konusunda anlaşmaya varıldığını açıklamıştı.

Pentagon, Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasının 11 milyar dolarlık bir kayıp yaratacağını açıklamıştı. Böylece Türkiye’nin satın aldığı ama aktive etmediği S-400’ler için ödediği 2,5 milyar dolar, F-35’ler için ödediği 1,25 milyar dolar ve lobi faaliyetleri için ödediği 750 bin dolar ile toplamda 4,5 milyar dolar zarara uğradığı da belirtiliyor.