İran'ın gizli savaş uçağına 'maket' eleştirisi!

Gövde gösterileriyle gündeme gelen komşu ülke İran'ın geliştirdiği Kahir-313 savaş uçağı uluslararası basında ve birçok uzmanca eleştirilerin odağı oldu. Komşudaki gizli savaş uçağını yorumlayan birçok uzman söz konusu uçağın maket olduğunu iddia ederek alay etti.

İRAN'DA GİZLİ SAVAŞ UÇAĞI FİYASKOSU

Komşu ülke İran'ın Savunma Bakanlığı Havacılık ve Uzay Sanayii Genel Müdürü, ülkesinde hayalet savaş uçağı olarak tanıtılan Kahir-313 uçağının insansız versiyonunun uçuş test aşamasına girdiğini duyurdu. Bu duyuru, 2013 yılında ilk kez tanıtılan bu projenin geleceği hakkında ciddi tartışmaları yeniden alevlendirdi. İranlı yetkilinin söz konusu bu duyuruyu Kish Uluslararası Havacılık Gösterisi sırasında yaptığı belirtildi.

İsrail medyası İran'ın Kahir-313 savaş uçağıyla alay etti. İran'ın bu uçağının şüphe uyandırdığını yazan İsrail medyası, "Başlangıçta 2013'te yeni nesil bir gizli savaş uçağı olarak tanıtılan Kahir-313'ün iddiaları hiçbir zaman bağımsız doğrulamalarla desteklenmedi. Birçok uzman bunu meşru bir uçak programı olmaktan çok bir maket olduğunu söyleyerek reddetti." dedi.

Diğer çevrelerce de İran'ın bu uçağının gerçekte neyi temsil ettiği ve geliştirme programının teorik hedeflerinin ötesine geçip geçemeyeceği konusunda şüpheler uyandırdığı bildirildi.

'GİZLİ SAVAŞ UÇAĞI' DİYE DUYURDULAR

İran'ın Kahir-313 savaş uçağını "İran, insansız Kahir-313 gizli savaş uçağını test etmeye başladı" başlığıyla gündemine alan Avrupa basını, haberinde "İran, Qaher-313'ü radarlardan kaçma, alçak irtifalarda uçma ve taktik operasyonlar yürütme yeteneği gibi benzersiz yeteneklere sahip bir gizli savaşçı olarak pazarlıyor. Ayrıca, İran'ın kendi askeri yeniliklerine güvenebilen bölgesel bir güç olarak kendini kurma stratejisinin bir parçası olarak teknolojik bağımsızlığın bir sembolü olarak sunuluyor." ifadelerini kullandı.

İran'ın uçağının ABD'nin F-22 ve F-35 savaş uçağına benzediğini yazan Avrupa basını "Ancak havacılık uzmanları ve askeri analistler, İran savunma sanayisinin hedeflerine rağmen uçağın gerçek muharebe koşullarında operasyonel etkinliğini kısıtlaması muhtemel ciddi yapısal sınırlamalar gösterdiğini savunarak bu iddiaları sorguladılar" dedi.

Uzmanların İran savaş uçağı ile ilgili dile getirdiği temel endişelerden birinin uçağın aerodinamiği olduğu aktarıldı.

Aerodinamiğin özellikle yüksek hızlarda, manevra kabiliyetinin azalmasına yol açtığını belirten Avrupa basını, uçağın bu özellikteki sorunun enerji kayıplarına ve azalan dengeyi berberine getirdiğini aktardı.

SORUNLARINI ÖNE SÜRDÜLER

İran'ın jetini eleştiren Avrupa basını, "Kahir-313 tasarımındaki dikkat çekici bir sorun, birçok modern savaş uçağında standart olan geleneksel dikey dengeleyicilerin veya kuyruk düzlemlerinin olmamasıdır. Bu bileşenler, yüksek hızlı manevralar sırasında ve ağır yük koşulları altında dengeyi sağlamada önemli bir rol oynar. Bunlar olmadan, uçağın özellikle yüksek hücum açılarında veya agresif manevralar sırasında kontrolü sürdürme kabiliyeti ciddi şekilde tehlikeye girebilir. Bu temel kontrol yüzeyi olmadan uçağın yüksek hızlarda kontrol edilmesi zorlaşabilir; bu da manevra kabiliyetinin çatışmanın sonucunu belirleyebildiği bir muharebe ortamında ciddi bir sınırlamadır. Diğer modern savaş uçaklarına kıyasla küçük ve daha az geniş görünen Qaher-313'ün kanatları, yüksek hızlarda manevra kabiliyetini daha da sınırlayabilir. Daha küçük kanatlar, gelen tehditlerden kaçarken veya taktiksel muharebe operasyonları yürütürken kritik bir sorun olan hızlı manevralar sırasında gerekli kaldırma kuvvetini üretmekte zorlanabilir." dedi.

Uçaktaki tüm sorunları öne süren Avrupa basını, Kahir-313'ün şekli ve tasarım sınırlamaları göz önüne alındığında, bu tür manevraları etkili bir şekilde gerçekleştirmekte zorlanabileceğini ve bunun da operasyonel performansını azaltabileceğini iddia etti.

Uçağın boyutu ve şekliyle ilgili değerlendirmelere işaret eden Avrupa basını, yeterli yakıt ve silah taşıyamayacak kadar küçük olduğunu bunun da uzun menzilli görevler için etkinliğinin sorgulanmasına yol açtığını aktardı. İran'ın Kahir-313 uçağının en ciddi sorununun temel teknik bileşenler hakkında ayrıntılı bilgi eksikliği ve uçağın motorları, aviyonikleri ve yapımında kullanılan malzemeler hakkında hiçbir özel ayrıntı yayınlanmaması olduğu belirtildi.

Ayrıca uçağın insanlı versiyonunun test uçuşlarına ait kamuya açık test verilerinin ve detaylı video görüntülerinin bulunmaması, uçağın uçma ve muharebe görevleri gerçekleştirme kabiliyetine ilişkin şüpheleri daha da derinleştirdiği aktarıldı.

Uçak hakkındaki uzman görüş ve eleştirilerine yer veren Avrupa basını haberinde şu ifadeleri kullandı;

"Uzmanlar, gizlilik teknolojilerinin yalnızca şekil ve tasarıma değil, aynı zamanda radar izlerini azaltan özel malzemelere de dayandığını belirtiyor. Analistlere göre, Qaher-313'ün gövdesinde kullanılan malzemeler, etkili gizlilik yetenekleri için gereken standartları karşılamıyor. Ayrıca, başarılı insanlı uçuş testlerine dair kanıtların eksikliği, uçağın bir sonraki aşamaya geçip herhangi bir muharebe hazırlığı gösterip gösteremeyeceği sorusunu gündeme getiriyor.

Birçok analist, Qaher-313'ün meşru bir askeri varlıktan çok politik bir araç olduğuna inanıyor. İran'ın savunma sanayisini ciddi şekilde etkileyen ekonomik yaptırımlar ve uluslararası kısıtlamalar göz önüne alındığında, bu uçak projesi havacılık teknolojisinde gerçek ilerlemeyi göstermekten çok, iç politik amaçlar için bir araç olarak hizmet etmek amacıyla tasarlanmış olabilir. İran, vatanseverliği ve ulusal kimliği güçlendirmek için askeri projeler kullanmasıyla bilinir. Sınırlı kaynaklara ve önemli teknolojik engellere rağmen Tahran, teknolojik bağımsızlığı ve kararlılığı hakkında bir mesaj göndermek için Qaher-313 gibi programları kullanmaya devam ediyor."

Avrupa basını haberini sonunda ise bazı analistlerin projenin hala erken aşamalarında olduğunu ve tam olarak geliştirilmemiş olabileceğini düşündüğünü aktardı. Ayrıca İran'ın Kahir-313 savaş uçağını tamamlasa bile hız, manevra kabiliyeti ve teknolojik özellikler açısından önemli operasyonel avantajlara sahip olan F-22 ve F-35 gibi en gelişmiş Batılı gizli teknolojilerle rekabet edebilmesi pek olası olmadığı öne sürüldü.

Habere şu ifadelerle son verildi;

"Kahir-313'ün olası geleceği, anlamlı bir askeri varlık olmaktan ziyade, İran'ın mühendislik hırsının ve teknolojik özerkliğini kanıtlama çabalarının bir sembolü olarak işlev görmeye devam etmesidir. İran'ın onu modern hayalet savaş uçaklarına ciddi bir rakip olarak pazarlamaya yönelik tekrarlanan girişimlerine rağmen, uçağın tam olarak işlevsel bir savaş makinesi olmaktan ziyade gelecekteki geliştirmeler için bir test platformu olarak kalması daha muhtemel görünüyor."