Bursa Tabip Odası: Hastalarımızın hekimlerini seçme özgürlüğünü savunuyoruz

Bursa Tabip Odası Özel Hekimlik Komisyonu tarafından yapılan açıklama şu şekilde:

Anayasa ve ilgili yasalara uygun olmayan Sağlık Bakanlığının bu düzenlemelerinin Danıştay 10. Dairesi tarafından, haklı taleplerimiz dikkate alınarak iptal edileceğine inanıyoruz.

06.10.2022 tarihli Resmi Gazete'de Özel Hastaneler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik maddelerini değiştiren düzenlemeler yayımlanmıştır. Bu düzenlemeler ile muayenehanelerinde mesleklerini serbest olarak icra eden hekimlerin, hastalarının teşhis ve tedavi işlemlerini özel sağlık kuruluşlarında (özel hastaneler ve tıp merkezlerinde) yapabilme hakları hukuka aykırı olarak kısıtlanmıştır. 

Birtakım kurallar konularak bu hastanelerle sözleşme yapabilecek muayenehane hekimlerine KOTA GETİRİLMİŞTİR. Çok az sayıda hekim sözleşme yapabilme şansına erişebilecektir. (Yapılan bir hesaplamaya göre kesin olmamakla birlikte İstanbul'da mevcut 4489 muayene hekiminden yaklaşık 500'ü sözleşme yapabilecektir.)  

Türk Tabipleri Birliği tarafından, değişikliklerin yürütmelerinin durdurulması ve iptali talebiyle bu yönetmelikle ilgili davalar açılmıştır. İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu tarafından da başvuran tüm muayenehane hekimlerine hukuki destek verilmesine ve adlarına vekâleten dava açılmasına karar verilmiştir. Bu kapsamda yaptığımız duyuru neticesinde 206 hekim vekâletname iletmiştir. Hekimler adına, yönetmelik değişikliklerinin yürütmesinin durdurulması ve iptali talebiyle dava açılmıştır. 

Kamuoyunda ortaya çıkan tepkiler sonucunda; 7 Ocak 2023 tarihinde Sağlık Bakanlığı ilgili yönetmeliklerde konunun özünü değiştirmeyen yani kotayı koruyarak serbest çalışma hakkını kısıtlamaya devam eden yeni değişiklikler yapmıştır. 

Buna göre; yine muayenehane hekiminin hastalarını ameliyat etmesi ya da yatırarak tedavi etmesi için bir özel hastane ile "yıllık sözleşme yapma zorunluluğu" korunmuştur. Ancak 6 Ekim'den farklı olarak bu kez bir hekimin bir özel hastane ile sözleşme imzalayabilmesi özel hastanenin "ilgili branşta ruhsatı olması" koşuluna bağlanmıştır. Daha önce var olan "boş kadro olması" koşulu kaldırılmıştır. Ancak bu kez de bir özel hastanenin, "ilgili branştaki toplam kadro sayısının üçte birini aşmayacak şekilde"  (Sadece bu sayıdaki muayenehane hekimi ile) sözleşme yapabileceği koşulu getirilmiştir. 

60 yaş üstü hekimler ile 7 Ocak 2023 tarihinden önce muayenehanesini açmış hekimler için, sadece tek bir özel sağlık kuruluşu için yukarıda belirtilen koşullar (Kota kısıtlaması) aranmamaktadır. Ancak ikinci bir hastane ile sözleşme imzalaması durumunda yukarıdaki koşullar aranacaktır. 

Yeni muayenehane açacak olan hekimler bu kısıtlamalara tabi tutularak (Hastanenin ilgili branşta ruhsatı olması ve ilgili branşta toplam kadro sayısının üçte birini aşamayacak sayıda hekimin sözleşme yapabilmesi kuralı- kota) fiilen sadece tek bir özel hastaneye, hem de koşullu olarak, bağımlı hale getirilmiştir. Böylece yeni muayenehane açılışlarına fiili engel konulmuş olmaktadır. Bir bölgedeki kota yani sözleşme yapabilecek muayenehane hekimi sayısı aşıldığında yeni bir muayenehane hekimi, örneğin Kadın Doğum Uzmanı takip ettiği gebeliğin doğumunu yaptırabileceği hastane bulamayacaktır.  

Sağlık hizmeti sunumunda hangi ihtiyaca karşılık geldiği Bakanlık tarafından yeterince savunulamayan ancak serbest çalışan-çalışmayı düşünen hekimlere çalışma kısıtlaması getirerek mağdur olmalarına, sağlık sermayesine teslim olmalarına yol açacak bu değişiklikler İstanbul Tabip Odası tarafından gerek Sağlık Müdürlüğü gerekse dönemin Sağlık Bakanı özel hastane patronu Fahrettin Koca'nın hastanesinin önünde kitlesel eylemlerle protesto edilmişti. Bu hak kaybı hem tarafımızdan hem de diğer büyük odalar ve Türk Tabipleri Birliği tarafından yargıya taşınmıştı. 

Açılan davalarda çalışma kısıtlaması getiren bu düzenlemelerin Anayasanın ve kanunların ilgili düzenlemelerine aykırı oldukları belirtilmiş; bu değişikliklerin yürütmesinin durdurulması ve iptali talep edilmiştir. Yürütmeyi durdurma taleplerimiz ret edilmiştir. 

Gelinen aşamada söz konusu davaların duruşması 11 Kasım 2024 günü Danıştay 10. Dairesi'nde (Ankara'da) yapılacaktır. 

Bu davalar açıldıktan sonra, Sağlık Bakanlığı tarafından söz konusu yönetmelikler 7 Nisan 2023 ve 13 Mayıs 2023 tarihlerinde yeniden değiştirilmiştir. 60 yaş üstü ve mevcut muayenehanesi olan hekimlere sözleşme yaparken kadro şartından muaf olunacak özel sağlık kuruluşu sayısı ikiye çıkartılmıştır. Yanı sıra, farklı bir ildeki özel sağlık kuruluşu ile sözleşme yapabilmek için muayenehanenin bulunduğu ilde sözleşme yapılabilecek özel sağlık kuruluşu bulunmaması şartı da getirilmiştir. Ancak konunun özü değişmemiş KOTA yine korunmuştur. 

-Muayenehanelere darbe indiren, hekimlerin mesleki bağımsızlığına ve serbest meslek hakkına kısıtlama getiren, hastalarımızın hekim seçme özgürlüğünü sınırlayan bu düzenlemeler kabul edilemez.  Özellikle cerrahi branştaki hekimlerin hastane kullanımı olmadan mesleklerini devam ettirmelerinin neredeyse olanaksız olduğu bilindiği halde bu düzenlemelerde ısrarı anlamak mümkün değildir. 

- Sağlık Bakanlığının iddia ettiği gibi bu düzenlemeler yapılan işlemlerin kayıt altına alınmasını sağlamamış, aksine kayıt dışılığı arttırmıştır. Planlama amacına da hizmet etmemiştir. 

-Bu düzenlemeler, sağlık sermayesinin biz hekimleri kendi sağlık kuruluşlarında istedikleri koşulları dayatarak çalıştırmaları ve hastalara da yüksek bedeller ödeterek sağlık hizmeti vermeleri amacına hizmet etmiştir. 

-Biz hekimler; Türk Tabipleri Birliği, tabip odaları ve uzmanlık dernekleri ile birlikte mesleki bağımsızlığımızı ve serbest meslek hakkımızı, halkımızın hekimini seçme özgürlüğünü sonuna kadar savunacağız ve asla tekelci sağlık sermayesinin iktidar ile iş birliği içinde kurguladıkları sisteme teslim olmayacağız. 

-Hekimlerin serbest çalışmasının önüne engeller çıkartan ve sağlık sermayesinin insafına terk eden bu kısıtlamalara karşı mücadelemizi hep birlikte sürdüreceğiz.