Bursa İznik Gölü'ne 432 metre mesafedeki Olea Armonia yağ fabrikası kapılarını bursahakimiyet.com.tr'ye açtı. 3. kez 'ÇED gerekli değil' raporu alan fabrika hakkındaki eleştirilere cevap veren iş insanı Murat Evke, "İznik Gölü'ne zarar verecek her şeye karşıyım. İmar komisyonunda çalışırken zeytinliklerin imara açılmasına da karşıydım hala daha karşıyım. Ben köylülerin bu zeytinlikleri yaşatmalarına destek vermek için geldim." şeklinde konuştu. İşte Evke'nin açıklamaları...
İznik Gölü'nün yanı başında inşa edilen ve iki kez 'ÇED gerekli değildir' raporları iptal edilen zeytinyağı fabrikası hakkında tekrar başvuru yapıldı.
Fabrika önceki dönem Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Nilüfer Belediyesi Meclis Üyesi Murat Evke'nin kızı Ebru Evke Akbaş'a olduğu için kamuoyunda çokça tartışılmıştı.
ÇED raporu alınmadan inşaata başlandığı için eleştirilerin hedefinde olan tesis, iptal gerekçelerini giderdikten sonra yargı kararının gereğinin yapılmasını temin etmek için yaptığı başvuruyla tekrar 'ÇED gerekli değil' raporu aldı.
FABRİKA KAPILARINI BURSA HAKİMİYET'E AÇTI
bursahakimiyet.com.tr'nin duyurduğu yeni ÇED onayının ardından Olea Armonia adıyla faaliyet gösteren yağ fabrikası eleştirilere cevap vermek ve kamuoyunu aydınlatmak adına tesisin kapılarını gazetemize açtı.
Tesis, Orhangazi ilçesine bağlı Heceler mahallesindeki 107 ada 20 parsel üzerinde faaliyet gösteriyor.
Ebru Evke Akbaş'ın babası Murat Evke, işletme adına bursahakimiyet.com.tr'nin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Coşkun Saitoğlu ile muhabiri İsmail Karaduman'ın sorularını yanıtladı...
Bursa siyasetinin ve iş dünyasının yakından tanıdığı Murat Evke; tartışmaların odağındaki yağ fabrikasına dair önemli açıklamalarda bulundu...
"KENDİMİZ YAPALIM DEDİK"
- Yağ fabrikası fikri nasıl oluştu?
Önce 8 bin 850 metrekarelik bir yer aldıklarını daha sonra ise sonra ufak ufak zeytin sıkmaya başladıklarını söylen Evke, "Zeytin topluyoruz ama başka yerlerde sıktırıyoruz. Tenekeliyoruz, ailemize dağıtıyoruz. "Bu işi neden kendimiz yapmıyoruz." dedik. O zaman 40 yaş altına hibe desteği vardı. Kızımın adına Tarımsal ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu'yla (TKDK) görüştük ve bu araziye yatırımla ilgili 'olur' aldık. Daha sonra projemizi belediyeye onaylattık, ruhsatımızı aldık. İnşaatımıza başlayıp bitirdik. Her şeyimiz bitti. Burada 5. sezonumuz. Burası, bu bölgenin en iyi yağ fabrikası. Şimdi iki tane daha yapılıyor. O fabrikaların nasıl yapıldığını incelemedim. Ne belgelere sahipler onları da bilmiyorum ama bizim fabrikamızın en ufak eksik bir belgesi yok. Her şeyimiz tam devam ediyoruz. " ifadelerini kullandı.
"ŞARTLARI SAĞLAYAN HERKES HİBE ALDI"
- Kızınızın hibeyi, siyasi nüfuzunuz sayesinde aldığı konusunda eleştiriler var. Bu eleştirilere ne diyorsunuz?
Kendileriyle beraber o dönem TKDK'ye başvurup şartları sağlayan herkesin hibe aldığını kaydeden Evke, "Geçmişe yönelik özel bir durumumuz varsa incelesinler. Tamamen 'Çamur at izi kalsın.' anlayışı..." dedi.
"BELEDİYE MECLİS ÜYESİ KAZANDIRMADI KAYBETTİRDİ"
1990 yılında mimarlık bölümünden mezun olduktan sonra 9 sene ticaretle uğraşıp EVKE grubu kurup bugünlere getirdiğini söyleyen Evke, "Biz kimseyi kandırmadık. Bakın geçmişimize, bir Allah'ın kulu çıkıp bize bir şey söyleyemez. Hiçbir şey yok ta ki belediye meclis üyesi olanı olana kadar. Ne olduysa o zaman oldu. Nereden aldık dedim bu görevi. Bana kazandırdığı hiçbir şey yok, 1 lira delikli kuruş yok. Kaybettirdiği o kadar şok şey var ki... 'Bursamıza hizmet edeyim, milletimize bir faydamız olsun, mimarlığımızı burada kullanalım." istedik. Ben bu işe 20 yıl gönül vermişim, 5 yıl da orada çalıştık büyük katkılar sağladık Bursa'ya." dedi.
"KIZIMIN MENTÖRÜYÜM"
-Hibe ve tesis, kızınızın adı peki fabrikayı kim işletiyor siz mi kızınız mı?
Kızına ait tesisin işletmesine mentor gibi yardımcı olduğunu belirten Evke, "Eşim de aktif olarak destek de bulunuyor. Ben onların önlerini açmaya çalışıyorum. 30 Eylül'de RUMELİSAD Başkanı oldum. Yurt dışı bağlantılarını çok rahat kurabiliyorum. Balkanlar'a gidiyorum, Bulgaristan Ekonomi zirvesinde markamızı tanıttık. Belgrad'da da yağımızı tanıttık. Bu bölgenin ve Türkiye'nin fahri elçiliğini yapıyoruz. İznik'in Heceler ve Sölöz bölgesini kim nereden bilecek? Yurt dışında kime tesisimizin görsellerini göstersem hayran kalıyorlar." dedi.
"KİMYASAL ENZİM KULLANMIYORUZ"
- Yağ fabrikasında süreç nasıl işliyor, kimyasal madde kullanıyor musunuz?
30 kiloluk selelerde gelen zeytinlerin hassas terazilerde tartıldıktan sonra 400 kiloluk selelerde toplandığını anlatatan Evke, "Köylümüz bize öyle güvenir ki hiç bir şekilde tartmadan zeytinini verir. Biz buraya geliriz tartarız, fişini yazarız. Yağ hazır olduğunda köylümüze telefon ederiz onlar da gelip teslim alırlar. Bize de teşekkür ederler çünkü yağın kalitesi çok iyidir. Neden iyidir? Çünkü verimi artırıcı kimyasal enzim kullanmayız. Ben burayı ilk açtığımda kapıda kimyasalcılar sıra oldu. "Ağabey sana kimyasal verelim, nereye bırakalım. Sen diğer yağhaneciler gibi enzim kullanıp veri mi artırmayacak mısın?" dediler. 5-6 kilo zeytinden 1 litre yağ çıkarken enzimle 3, 3.5 kilodan 1 litre yağ çıkıyor. Kimyasal katkı veriyorsun köylü fazla aldığını zannediyor. Ama kimyasal katkılı, kalitesiz bir yağ alıyor. Biz bunu istemedik. Kimyasalcılar bir daha asla bana gelmediler. "Bizim onlarla işimiz olmaz kardeşim gidin başka yere verin" dedik." şeklinde konuştu.
"PİRİNAYI SATIYORUZ"
- Zeytinden çıkan kara suyu ve pirinayı ne yapıyorsunuz?
Dalından toplanan zeytinin bir takım işlemlerden geçip hamur haline getirildiğini söyleyen Evke, "Yağı alındıktan sonra kalan posa ile kara suyu, sızdırmazlık belgesi bulunan pirina havuzuna aktarıyoruz. Çevreye hiç bir atık bırakmıyoruz." dedi. Pirinayı kullanmayıp sattıklarını belirten Evke, "Bazı üreticiler, kimyasal katıp tekrar yağ üretiyor ancak biz tavsiye etmiyoruz. Piyasada, gübre ve yakacak (pelet) yapımında kullanıyor." dedi.
(Pirina havuzu)
"EVSEL ATIK VİDANJÖR İLE ATILIYOR"
- Tesiste kullanılan zeytin atıklarının, doğaya salınmadığını ifade ettiniz. Peki personelden kaynaklı evsel atıklar ne yapılıyor?
Yağ fabrikası personelinin kullandığı tuvalet için foseptik çukuru açıldığını söyleyen Evke, atıkların vidanjör ile alındığını kaydetti. Hiçbir şekilde göle ve dışarıya atık su bırakmadıklarını kaydeden Evke, "Tesiste kullanılan su BUSKİ onaylı, parasını ödüyoruz. Ayrıca çatıya kurulan güneş panelleri ile kendi enerjimizi de üretiyoruz. " ifadelerini kullandı.
"MESELENİN SİYASİ DEĞİL TİCARİ OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUM"
- ÇED meselesinin kamuoyunda bu kadar tartışılmasının sebebi sizce nedir?
6 şirket sahibi olduklarını söyleyen Evke, "Bu fabrika da bunlardan bir tanesi. Bazı çelmeler takmak isteyenler oluyor. Bunu kimseyi suçlamak için söylemiyorum. Bu bölgedeki bir arkadaşımız bizle uğraşıyor. Başından beri böyle. Bu belgenin iptal ettirilmesiyle ilgili uğraşan kişinin bu bölgede aynı işi yapan bir arkadaşımız olduğunu çok iyi biliyoruz. Ben siyasetçi 'oldum' gibi. 5 yıl mecliste çalıştım. Meclis'te beraber çalıştığım CHP'li, AK Partili, MHP'li ve İYİ Partili meclis arkadaşlarıma sorarsanız, "Evke teknik bir adamdır" derler. Hiç siyaset yapmadım. Benim pozisyonum siyaset yapacak bir pozisyon değildi. Hangi belediyeden iş gelirse gelsin biz hepsine teknik açıdan uygunsa biz 'olur' verdik, değilse nedenleriyle açıklayarak 'hayır' dedik." ifadelerini kullandı. ÇED meselesinin siyasi değil ticari olduğunu düşündüğünü ifade eden Evke, "Bu ekmekle, ekmeğin bölünmesiyle ilgili bir iş ama biz buraya geldiğimizde kimsenin ekmeğiyle oynamadık." diye konuştu.
"FABRİKA İÇİN AĞAÇ KESMEDİK"
- Fabrika zeytinliklerin ortasında yer alıyor. Temel atmadan önce fabrika için ağaç kesildi mi?
Fabrikanın inşa edildiği noktanın hurmalık diye geçtiğini söyleyen Evke, "Bizden sonraki bazı parseller de hurmalık olarak geçiyor. Göle kadar mera var arkasında hurmalıklar var. Tesis için hurmaları söküp atmadık, zeytin ağaçlarının arasına aldık. Kurşunlu'da inşaat yaptığım alandan sökülen zeytinleri bile söküp buraya getirdim. Bir kısmı tuttu bir kısmı tutmadı. Tutmayanları biblo olarak kullanıyoruz. Tutanların üzerinde zeytin var şu anda..." şeklinde cevap verdi.
"ULUSLARARASI ALANDA ALACAĞIM ÖDÜLLERİN ÖNÜNÜ TIKADILAR"
- Diğer ülkelerde yağ fabrikaları nerelere kuruluyor? Zeytinliklerin arasına fabrika kurulması doğru bir uygulama mı?
Avrupa'da yağ fabrikalarını zeytinliklerin ortasına kurulduğunu kaydeden Evke, "İspanya, Yunanistan ve İtalya'da böyle. Biz bunu kafamızdan uydurmadık. Uluslararası yarışmalarda zeytinin toplamayla beraber 4 saat içinde sıkılması bir kural. Yani yağını, uluslararası bir yarışmada ödül alması için göndereceksen bu kriterlere uygun yapman lazım. Biz karşımıza çıkarılan engellerle uğraşırken uluslararası yarışmalara müracaat edemiyoruz. Önümüze böyle çıkıyorlar, çok şikayetçiyim. 5 senede burayı çok daha ilerilere götürmem lazımdı. ÇED belgesi deyip geçmemek lazım çok detaylı ve masraflı. Biz bunlarla uğraşırken uluslararası alanda alacağım ödüllerin önünü tıkadılar. Parayı buraya harcıyorum, ihracatın önünü açabilmek için oraya harcamam lazım." diyerek sitem etti.
"TÜM BURSA VEKİLLERİNİ DAVET ETTİM"
- Kamuoyunda çokça tartışıldı. Neden fabrika temel atma töreninde sadece AK Partili vekiller vardı?
Fabrikanın temel atma töreninde çekilen fotoğraflarla ilgili eleştirilere cevap veren Evke, "Temel atarken, hangi belediyenin sınırları içerisindeysek o belediyeye haber veririz. Büyükşehir Belediyesi'ne ve milletvekillerine haber veririz. Tüm Bursa milletvekillerini çağırdık sadece AK Partili vekiller geldi. Orhangazi Belediye Başkanı değil yardımcısı geldi. TKDK destekli olduğu için kurumun müdürü geldi. Buradaki tepki belki oradan gelmiş olabilir ama ne yapayım ben? Orada bir temel atıyorsun, devlet destekli işe giriyorsun, haber vermeden olmaz." dedi.
"ÇED TARTIŞMALARI HEP HASAT SEZONU ÖNCESİ ÇIKIYOR"
Sürekli yatırım yapmak istediklerini ama ürün olmadığı için ihracat yapamadıklarını belirten Evke, "Geçen sene yüzde 60 oranında rekolte düştü. Geçen sene zeytin aradı millet. Bu ÇED tartışmaları hep hasat sezonu öncesi çıkıyor. ÇED iptal davası sezon öncesi açılıyor, sezona bizi sokmamak için yapılıyor. Ocak ayından Temmuz ayına kadar kimseden ses yok. Nasıl yapıyorlar bilmiyorum davayı sezon öncesinde gördürüp sonucu bize tebliğ ediyorlar. Allah'a havale ediyorum." dedi. Tesise ait belgeleri gösteren Evke, "Bu ÇED belgesi bedavadan verilmiyor.Merak ediyorum hangi yağhanede bu belgeler var? Tüm belgelerimiz ÇED sistemindeki başvuru dosyasında var." diye konuştu.
"İZNİK'E ZARAR VERECEK HER ŞEYE KARŞIYIM"
İddia edildiği gibi siyasi bir gücü olmadığını savunan Evke, "Madem ben bu kadar kuvvetliyim nasıl müdahale edemiyorum? Burada güç karmaşası falan yok. Benim öyle bir gücüm yok. Ben vatandaş Murat Evke'yim. Ben İznik Gölü'ne zarar verecek her şeye karşıyım. İmar komisyonunda çalışırken zeytinliklerin imara açılmasına da karşıydım hala daha karşıyım." şeklinde konuştu.
"Kusura bakmasın köylüler, ben bu zeytinlikleri yaşatmalarına destek vermek için geldim." diyen Evke şu ifadeleri kullandı:
Bizim aileden aldığımız terbiye bu. İnsanlar satıp gidiyorlar, zeytinlere bakamıyorlar. Biz onlara da fayda sağlıyoruz. 'Siz bakmayın biz bakalım hakkınızı verelim' diyoruz. Bu bölgedeki hiçbir yağhanenin aklına gelmeyen işler bunlar. Bakım karşılığı biz haklarını teslim ediyoruz, mahsulün bir kısmını onlara teklif ediyoruz. Kim yapar bunu? Köylü gitmesin, burada kalsın. Köylünün toprağı, zeytinlikler çok kıymetli. Toprak gelecekte daha kıymetli olacak. Ben bunları anlatıyorum o yüzden beni seviyorlar. Bu bölgede sevilen bir adamım. Müdürüm, herkesin işini görüyor. Burada sosyal gönüllü gibi ihtiyacı olana yardım elini uzatıyoruz. Olanları, aldığımız görevle bağlantılı yapılan bir operasyon olarak görüyoruz. Ondan sonra bir daha görev almadım.
"SOSYAL ETKİNLİKLERE DESTEK VERİYORUZ"
Yağ fabrikasının asıl işinin yanında sosyal etkinliklere de destek verdiğini açıklayan Evke, "Dernekçilik tarafım da olduğu için oradan da ön plana çıkıyoruz. Bursa UNESCO Derneği'ne, klasik otomobil turuna, kitap fuarına ve okullara, Olea Armonia olarak sponsorluk yaptık, destek de bulunduk. Burada kendi işimizi yaparken zeytinle ilgili başka yerlerdeki oluşumları destekliyoruz." şeklinde konuştu.
"MAHKEME FABRİKA KURAMAZSINIZ DEMİYOR"
- Mahkemeler, 2 kez ÇED raporunuzu iptal etti. Yasal olarak fabrikanın buraya kurulması uygun değil mi, belgeler neden iptal edildi?
ÇED belgelerinin iptali hakkında konuşan Olea Armonia Yağ Fabrikası'nın proje müdürü Kerem Kahveci, "Mahkeme 1. ve 2. ÇED belgelerini iptal etti. İptal etme nedenlerine bakmak lazım aslında. 1. ve 2. ÇED belgesi, ÇED başvuru raporunun daha fazla detaylandırılması için iptal edildi." dedi.
Kahveci sözlerini şöyle tamamladı:
Mahkeme, "Siz buraya fabrika kuramazsınız " diye karar vermiyor, eksikliklerin tamamlanması için ÇED'i iptal ediyor. 3. ÇED başvurumuzda, ortalama bir Çevre Mühendisliği Bölümü'nün yapmayacağı bir çalışma var ortada." dedi.